Η ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ ΤΗΣ ΧΙΛΙΟΜΕΤΡΙΚΗΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΕΝΤΑΓΜΕΝΩΝ ΛΕΩΦΟΡΕΙΩΝ ΣΤΙΣ ΚΤΕΛ ΑΕ

Κατ’ εξουσιοδότηση της υποπερίπτωσης(iii) της περίπτωσης β της παραγράφου 2 του άρθρου 3 του Ν.2963/2001, σε συνδυασμό με το άρθρο 3α του ιδίου νόμου, όπως αυτό προστέθηκε με την παράγραφο 6 του άρθρου 52 του Ν.4199/2013 (Α 216)) εκδόθηκε από τον Υφυπουργό Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων η Υ.Α.Β-οικ. 60195/5172/2013 (ΦΕΚ Β 3067) με θέμα: «Βασικοί όροι ανάληψης υποχρέωσης μεταφοράς προσώπων με λεωφορεία ενταγμένα στις ΚΤΕΛ Α.Ε.»

Κατ’ άρθρο 1: Βασικοί όροι ανάληψης υποχρέωσης μεταφοράς προσώπων, κάθε ΚΤΕΛ το οποίο έχει μετατραπεί σε Α.Ε., σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης β της παραγράφου 2 του άρθρου 3 του ν. 2963/2001 (Α 268), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, αναλαμβάνει την υποχρέωση μεταφοράς προσώπων, από κοινού, εκ μέρους των φυσικών ή νομικών προσώπων, που έχουν στην κυριότητα τους λεωφορεία, που είναι ενταγμένα σε αυτά, καθώς και αυτών που θα προέρχονται από αντικατάσταση.. Η ΚΤΕΛ ΑΕ. εγγυάται την πραγματοποίηση των ελάχιστων εγγυημένων χιλιομέτρων, τα οποία υπολογίζονται σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 2 της παρούσας, καθώς και τη χιλιομετρική αποζημίωση του λεωφορείου, που εξαρτάται από την κλάση, τον τύπο και την ηλικία του αυτοκινήτου και κάθε άλλη αποζημίωση, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 3 της παρούσας.

Κατ’ άρθρο 2: Για τον προσδιορισμό των ελάχιστων εγγυημένων χιλιομέτρων λαμβάνεται ως τιμή βάσης το μέσο έργο που εκτελεί ένα λεωφορείο ηλικίας άνω των είκοσι (20) ετών, εκφρασμένο σε πραγματικά διανυόμενα χιλιόμετρα, μέσα σε μία προσδιορισμένη χρονικά διαχειριστική περίοδο, που δεν μπορεί να είναι μικρότερη του ενός τριμήνου.

Κατ’ άρθρο 3:  Η χιλιομετρική αποζημίωση για κάθε ενταγμένο στην ΚΤΕΛ Α.Ε. λεωφορείο είναι το γινόμενο του συντελεστή δαπάνης που αντιστοιχεί σε κάθε λεωφορείο, σύμφωνα με τους πίνακες του παρόντος άρθρου, επί την τιμή βάσης υπολογισμού της χιλιομετρικής αποζημίωσης, η οποία υπολογίζεται σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην παράγραφο 4 του άρθρου αυτού…Η χιλιομετρική αποζημίωση δύναται να ισχύσει για συγκεκριμένη χρονικά διαχειριστική περίοδο η οποία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι μικρότερη του ημερολογιακού τριμήνου.

Σχετικά, ο Υπουργός Οικονομικών εξέδωσε απόφαση σχετικά με τον τρόπο επιβολής και απόδοσης ΦΠΑ από τα ΚΤΕΛ και τα μέλη αυτών, καθώς και από τις ΚΤΕΛ Α.Ε. και τους μετόχους αυτών που μισθώνουν τα λεωφορεία τους στις ΚΤΕΛ Α.Ε. - Αντικατάσταση της ΑΥΟΟ 1011293/94/19/0014/ΠΟΛ. 1013/5.2.2004 (ΦΕΚ 318 Β'), (ΠΟΛ. 1182/13-9-2012), η οποία ισχύει σήμερα και ορίζει τα ακόλουθα:

«1. Τα ΚΤΕΛ που λειτουργούν με μορφή Ανώνυμης Εταιρείας σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 3, παρ. 2, περίπτωση β' του ν. 2963/2001, τα οποία εκμεταλλεύονται αστικά ή υπεραστικά λεωφορεία, καθώς και οι μέτοχοι αυτών φυσικά ή νομικά πρόσωπα που εκμισθώνουν τα λεωφορεία ιδιοκτησίας τους στα ΚΤΕΛ Α.Ε., έχουν τις υποχρεώσεις που προβλέπονται με τις διατάξεις του άρθρου 38 του Κώδικα ΦΠΑ, για την υποβολή των δηλώσεων ΦΠΑ, ανάλογα με την κατηγορία βιβλίων που τηρούν.

2. Για την ανωτέρω εκμίσθωση, οι ΚΤΕΛ Α.Ε. συντάσσουν για κάθε ημερολογιακό τρίμηνο εκκαθάριση προς κάθε ιδιοκτήτη εκμεταλλευτή αυτοκινήτου, κατ’ αναλογία των οριζομένων με τις διατάξεις της παρ. 7 του άρθρου 12 του ΚΒΣ, στην οποία αναφέρονται:

- τα ακαθάριστα έσοδα και οι δαπάνες που πραγματοποίησαν μέσα στο ίδιο τρίμηνο σύμφωνα με την απόφαση Οικ.Β-1189/37/8.1.2003 του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών.

- τα στοιχεία που προβλέπονται από το άρθρο 18 του ΚΒΣ, ο αριθμός κυκλοφορίας του αυτοκινήτου, το όνομα του ιδιοκτήτη ή στην περίπτωση περισσοτέρων συνιδιοκτητών την επωνυμία της κοινωνίας ή την επωνυμία του νομικού προσώπου.

- η συνολική αποζημίωση για το τρίμηνο που αφορά η εκκαθάριση και ο αναλογών ΦΠΑ, ο οποίος υπολογίζεται με τον κανονικό συντελεστή (23%).

3. Αμέσως μετά την έκδοσή της, η πιο πάνω εκκαθάριση παραδίδεται στον ιδιοκτήτη εκμεταλλευτή αυτοκινήτου που αφορά και αποτελεί για αυτόν, σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΒΣ, το νόμιμο φορολογικό στοιχείο κτήσης της χιλιομετρικής αποζημίωσης (μισθώματος) και συμπεριλαμβάνεται στις εκροές της φορολογικής περιόδου. Αντίστοιχα αποτελεί στοιχείο δαπάνης για το ΚΤΕΛ Α.Ε. και συμπεριλαμβάνεται στις εισροές της φορολογικής περιόδου».

Η εκκαθάριση της χιλιομετρικής αποζημίωσης (μερίσματος) είναι ένα σύνθετο φορολογικό στοιχείο και εν προκειμένω εκδίδεται από την ΚΤΕΛ ΑΕ προς τους ιδιοκτήτες των λεωφορείων ανά τρίμηνο όπως ορίζει η ΠΟΛ 1182/2012, με ημερομηνία εκδόσεως την τελευταία ημέρα της τρίμηνης διαχειριστικής περιόδου και αποστέλλεται στους ιδιοκτήτες των λεωφορείων έως την 20^η ημέρα του τετάρτου μήνα, όπως προέβλεπε το άρθρο 12 του ΚΒΣ, στο οποίο παραπέμπει η παραπάνω απόφαση του Υπουργού Οικονομικών.

Η εκκαθάριση της χιλιομετρικής αποζημίωσης (μερίσματος) που παραδίδει η ΚΤΕΛ ΑΕ προς τους ιδιοκτήτες των λεωφορείων, υποκαθιστά το φορολογικό στοιχείο της παροχής υπηρεσιών των ιδιοκτητών των λεωφορείων προς την ΚΤΕΛ ΑΕ.

Η εκκαθάριση της χιλιομετρικής αποζημίωσης εκτός από φορολογικό παραστατικό στοιχείο αποτελεί και απόδοση τριμηνιαίου λογαριασμού της ΚΤΕΛ ΑΕ προς τους ιδιοκτήτες των λεωφορείων.

Εύλογα, τίθεται το ερώτημα: Το πληρωτέο υπόλοιπο της τριμηνιαίας εκκαθάρισης της χιλιομετρικής αποζημίωσης (μερίσματος)  πότε καταβάλλεται στους ιδιοκτήτες των λεωφορείων;

Σύμφωνα με την απόφαση του Υπουργού Οικονομικών ΠΟΛ 1182/2012 στην εκκαθάριση μεταξύ άλλων αναφέρονται «τα ακαθάριστα έσοδα και οι δαπάνες που πραγματοποίησαν μέσα στο ίδιο τρίμηνο σύμφωνα με την απόφαση Οικ.Β-1189/37/8.1.2003 του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών» δεδομένου ότι η διαφορά αυτών αποτελεί την συνολική  χιλιομετρική αποζημίωση των ιδιοκτητών των ενταγμένων στην ΚΤΕΛ ΑΕ λεωφορείων.

Στα ακαθάριστα έσοδα περιλαμβάνονται έσοδα από παροχή υπηρεσιών προς φορείς του Δημοσίου ( π.χ. μεταφορά μαθητών) τα οποία δεν εξοφλούνται τοις μετρητοίς αλλά με καθυστέρηση τριών έως τεσσάρων μηνών κατά την τρέχουσα συγκυρία. Η αναλογία των επί πιστώσει εσόδων σε κάθε τριμηνιαία διαχειριστική περίοδο ανέρχεται κατά μέσο όρο σε 15% επί των συνολικών ακαθαρίστων εσόδων.

Επιπρόσθετα, επισημαίνουμε ότι η χιλιομετρική αποζημίωση (μέρισμα) των ιδιοκτητών των λεωφορείων αποτελεί για την ΚΤΕΛ ΑΕ δαπάνη, η οποία υπόκειται στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, με συντελεστή 24%.

Οι επί πιστώσει πωλήσεις υπηρεσιών και η επιβάρυνση με ΦΠΑ της χιλιομετρικής αποζημίωσης δεν επιτρέπουν στην ΚΤΕΛ ΑΕ να εξοφλήσει άμεσα την εκκαθάριση κατά την αποστολή της στους ιδιοκτήτες κατά την 20^η ημέρα του επόμενου μήνα από την λήξη της τριμηνιαίας διαχειριστικής περιόδου.

Προς κατανόηση της θέσεως μας αυτής δίδονται τα παρακάτω υποθετικά παραδείγματα:

Έστω τον μήνα Οκτώβριο 2019 είχαμε έσοδα 500.000 € με ΦΠΑ 24%, δηλ.  120.000 € ΦΠΑ. Τον ίδιο μήνα είχαμε έξοδα υποκείμενα σε ΦΠΑ 24% 100.000 €, δηλ. 24.000 € ΦΠΑ και έξοδα άνευ ΦΠΑ 100.000 €.  Εντός του επόμενου μήνα θα αποδώσουμε στο Δημόσιο  την διαφορά ΦΠΑ μεταξύ εσόδων και εξόδων, δηλαδή 120.000-24.000=96.000 €.

Έστω τον μήνα Νοέμβριο 2019 είχαμε έσοδα 500.000 € με ΦΠΑ 24%, δηλ.  120.000 € ΦΠΑ. Τον ίδιο μήνα είχαμε έξοδα υποκείμενα σε ΦΠΑ 24% 100.000 €, δηλ. 24.000 € ΦΠΑ και έξοδα άνευ ΦΠΑ 100.000 €.  Εντός του επόμενου μήνα θα αποδώσουμε στο Δημόσιο  την διαφορά ΦΠΑ μεταξύ εσόδων και εξόδων, δηλαδή 120.000-24.000=96.000 €.

Έστω τον μήνα Δεκέμβριο 2019 είχαμε έσοδα 500.000 € με ΦΠΑ 24%, δηλ.  120.000 € ΦΠΑ. Τον ίδιο μήνα είχαμε έξοδα υποκείμενα σε ΦΠΑ 24% 100.000 €, δηλ. 24.000 € ΦΠΑ και έξοδα άνευ ΦΠΑ 100.000 €.  Εντός του επόμενου μήνα θα αποδώσουμε στο Δημόσιο  την διαφορά ΦΠΑ μεταξύ εσόδων και εξόδων, δηλαδή 120.000-24.000=96.000 €.

Συνολικά, στην τρίμηνη περίοδο είχαμε έσοδα 1.500.000 € και έξοδα 600.000 €, δηλαδή η συνολική χιλιομετρική αποζημίωση είναι 900.000 €. Ο ΦΠΑ της χιλιομετρικής αποζημίωσης ανέρχεται σε  216.000 €. Εάν δεχτούμε ότι στο συγκεκριμένο τρίμηνο τα έσοδα και τα έξοδα εισπράχθηκα ή πληρώθηκαν  με μετρητά  τότε στα χέρια της ΚΤΕΛ ΑΕ υπήρχαν 900.000 € (η διαφορά εσόδων και εξόδων) και επιπλέον 96.000 € η διαφορά ΦΠΑ εσόδων και εξόδων μηνός Δεκεμβρίου. Δηλαδή στο ταμείο της ΚΤΕΛ υπήρχαν 996.000 € ενώ η χιλιομετρική αποζημίωση του τριμήνου μαζί με τον ΦΠΑ ανέρχεται σε 1.116.000 € (900.000+216.000).

Επομένως, κατά την έκδοση και αποστολή της εκκαθάρισης της χιλιομετρικής αποζημίωσης (μερίσματος) η ΚΤΕΛ ΑΕ δεν διαθέτει το ποσό της εξοφλήσεως λόγω της επιβάρυνσης του μερίσματος με ΦΠΑ. Το ποσό που υπολείπεται για την εξόφληση ανέρχεται σε 120.000 € . Το ποσό αυτό θα ανακτηθεί από την ΚΤΕΛ ΑΕ μέσω της απόδοσης του ΦΠΑ των μηνών του επόμενου τριμήνου. Εάν θεωρήσουμε ίδια τα έσοδα και τα έξοδα και για το επόμενο τρίμηνο τότε το ποσό των 120.000 € θα ανακτηθεί περί τα μέσα Φεβρουαρίου (96.000 € τον Ιανουάριο και 24.000 € τον Φεβρουάριο).

Δεδομένου ότι σε κάθε τρίμηνο τα έσοδα δεν έχουν εισπραχθεί, στο παράδειγμά μας υπολογίζονται τα ανείσπρακτα σε 225.000 €, δηλαδή 15% του ποσού των 1.500.000 €, που ήταν τα έσοδα του τριμήνου.

Συνεπώς, εκτός του ποσού του ΦΠΑ των 120.000 € υπολείπεται και το ποσό των επί πιστώσει πωλήσεων, δηλ. 225.000 € και ως εκ τούτου η εξόφληση της χιλιομετρικής αποζημίωσης (μερίσματος) μετατίθεται παραπέρα και λαμβάνει χώρα προς το τέλος του τριμήνου που ακολουθεί.

Η ΚΤΕΛ ΑΕ, καταβάλλει κάθε μήνα τους μισθούς των οδηγών των λεωφορείων και τις εργοδοτικές εισφορές ΙΚΑ και αφαιρεί τα ποσά αυτά από την δικαιούμενη χιλιομετρική αποζημίωση ως προκαταβολή. Επιπλέον καταβάλλει και άλλες δαπάνες των λεωφορείων όπως τα καύσιμα  και τα αφαιρεί από την δικαιούμενη χιλιομετρική αποζημίωση ως προκαταβολή.

Στο τέλος της τριμηνιαίας διαχειριστικής περιόδου σε κάθε ΚΤΕΛ ΑΕ ένα σημαντικό μέρος της χιλιομετρικής αποζημιώσεως (μερίσματος) έχει καταβληθεί ως προκαταβολή για δαπάνες του λεωφορείου και το υπόλοιπο που απομένει δεν είναι άμεσα καταβλητέο λόγω του ιδιόμορφου καθεστώτος ΦΠΑ και των επί πιστώσει εσόδων.

Συμπερασματικά, το παραστατικό της εκκαθάρισης της χιλιομετρικής αποζημίωσης (μερίσματος) που εκδίδεται στο τέλος κάθε τριμήνου και αποστέλλεται στους ιδιοκτήτες των λεωφορείων έως την 20^η ημέρα του επόμενου μήνα, το οποίο εμφανίζει το υπόλοιπο ποσό προς απόδοση στους ιδιοκτήτες των λεωφορείων, δεν  εξοφλείται άμεσα αλλά ο χρόνος της εξόφλησης του εξαρτάται από την ανάκτηση του ΦΠΑ και την είσπραξη των επί πιστώσει εσόδων της τριμηνιαίας διαχειριστικής περιόδου.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΝ. ΦΙΛΗΣ